Trong suốt chiều dài lịch sử, cùng với cả nước và tỉnh, ngành y tế thị xã Sa Pa phải đối mặt với nhiều khó khăn, gian khổ. Nhưng với sự quan tâm của Đảng, Bác Hồ, sự đoàn kết trên dưới một lòng, các thế hệ thầy thuốc thị xã Sa Pa đã vượt qua mọi thử thách, tận tâm, tận lực, hết lòng vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe Nhân dân, làm tốt công tác điều trị, phòng, chống dịch bệnh. Ngành Y tế thị xã ngày càng có những bước chuyển mạnh mẽ, lớn mạnh cả về cơ sở vật chất và lực lượng, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người dân.

Những cán bộ y tế đầu tiên của thị xã Sa Pa. ( ảnh chụp nhưunxg năm 1950)

Thời điểm năm 1951 trước tình hình hết sức khó khăn, đói rét, dịch bệnh tràn lan, Ty Y tế Lao Kay đã cử y tá Nguyễn Văn Phúc đi huyện Sa Pa phụ trách. Đồng thời, huyện Sa Pa cũng được đào tạo 2 cán bộ vệ sinh dân công. Sau khi hoà bình được lập lại ở miền Bắc, tháng 7/1954, Phòng Y tế huyện Sa Pa chính thức được thành lập với 2 cán bộ do đồng chí Nguyễn Văn Bài làm Trưởng phòng. Thời điểm này do phần lớn đồng bào chưa có ý thức vệ sinh phòng bệnh, khi ốm đau chủ yếu cúng bái, nhiều người chưa tin vào dùng thuốc nên nội dung hoạt động chủ yếu tuyên truyền về vệ sinh phòng dịch tại các xã vùng nông thôn. Đến năm 1958, Bệnh viện Sa Pa được chuyên gia Ba Lan xây dựng và một số thầy thuốc được cấp trên điều lên làm công tác chăm sóc sức khoẻ cho chuyên gia Ba Lan và nhân dân Sa Pa. Từ đây công tác khám chữa bệnh của ngành Y tế Sa Pa đi vào hoạt động chiều sâu dưới sự giúp đỡ của chuyên gia Ba Lan.

Chuyên gia Cộng hoà Ba Lan giúp đỡ ngành Y tế Sa Pa khám chữa bệnh cho nhân dân.

Bà Đỗ Thị Chủng, Nguyên Phó Ban Y tế - Thể dục thể thao huyện Sa Pa chia sẻ: Lúc bấy giờ cả một viên không có một bác sỹ, chỉ có y sỹ và chỉ có 5 giường bệnh. Tôi là Phó Giám đốc nhưng cũng kiêm luôn cán bộ đi tiêm chủng. Trước đi khám bệnh cho nhân dân phải đi bộ, cơm đùm, cơm nắm mang theo. Thời đó người dân không thích tiêm và cũng không chịu uống thuốc. Chúng tôi chỉ biết kiên trì vận động thậm chí xin khám để chăm sóc sức khoẻ tốt nhất cho nhân dân.

Trài qua 70 năm xây dựng và trưởng thành, ngành Y tế thị xã ngày càng phát triển.

Mặc dù ra đời thiếu thốn mọi bề, các thế lực thù địch tiếp tục hoạt động chống phá trên diện rộng. Bên cạnh đó, với đặc thù là địa phương vùng cao, Sa Pa có địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn, thời tiết khắc nghiệt, người dân chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, nhận thức còn hạn chế, phong tục tập quán còn nhiều lạc hậu đã khiến cho công tác chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại. Vượt lên tất cả bằng tấm lòng y đức những cán bộ y tế đầu tiên đã bắt tay ngay vào làm nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân huyện nhà. Từ 2 cán bộ y tế đầu tiên đó, đến nay ngành y tế thị xã Sa Pa đã có 270 cán bộ. Ngoài ra có 78 y tế thôn bản và 6 cô đỡ thôn bản. Mạng lưới y tế đã về tới tận thôn bản tiếp cận từng người dân. Trải qua nhiều dấu mốc thời gian, những lần tách, nhập, đến nay thị xã Sa Pa có 1 Bệnh viện Đa khoa thực hiện nhiệm vụ khám, chữa bệnh; 1 Trung tâm Y tế đảm trách nhiệm vụ dự phòng. Ngoài ra còn có 16 trạm y tế xã, phường; 18 Khoa và 2 phòng khám đa khoa khu vực; 1 điểm điều trị Methadone tại Bệnh viện Đa khoa và 2 điểm cấp phát thuốc Methadone tại Bản Dền và Bản Khoang. Bên cạnh đó, thị xã cũng có 8 cơ sở khám chữa bệnh tư nhân được Sở Y tế cấp phép hoạt động.

Hệ thống máy móc, thiết bị y tế được đầu tư hiện đại đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Với quan điểm đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân là đầu tư cho phát triển. Những năm qua, thị xã Sa Pa đã tập trung triển khai có hiệu quả các chỉ thị của trung ương, của tỉnh và thị xã về lĩnh vực y tế. Trong đó quan tâm, ưu tiên, đầu tư và xây dựng nhiều cơ chế, chính sách hoàn thiện hệ thống y tế hiện đại. Phát triển xứng tầm với tốc độ phát triển kinh tế xã hội của thị xã. Đáng phấn khởi là đến nay các chỉ tiêu y tế của thị xã đều đạt và vượt mức đề ra. Tạo điều kiện tốt nhất để người dân được tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế chất lượng cao ngay tại địa phương. Các mô hình y tế chuyên sâu được đầu tư bài bản với những thiết bị hiện đại như Hệ thống chụp CT-Scaner 16 dãy, 32 lát cắt, Hệ thống phẫu thuật nội soi, Hệ thống thận nhân tạo, Hệ thống nội soi ống mềm đường tiêu hóa, máy siêu âm 4D, máy siêu âm Doppler tim mầu, Hệ thống chụp X quang kỹ thuật số… Qua đó đã góp phần điều trị thành công nhiều ca bệnh phức tạp ngay tại địa phương, đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh của Nhân dân và du khách trên địa bàn.

Ông Đỗ Trọng Bằng, tổ dân phố số 5, phường Hàm Rồng bày tỏ: Tôi chạy thận tại Bệnh viện Sa Pa đã được hơn một tháng. Điều trị tại đây giúp tôi tiết kiệm được thời gian đi lại, chi phí điều trị. Các y, bác sỹ ở đây cũng chăm sóc tôi rất tận tâm, tận tình, tôi cảm thấy rất yên tâm.

Chia sẻ về việc khám, điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Sa Pa, Bà Sarah Elizabeth Jones, bệnh nhân người Anh cho biết: Tôi cảm thấy mình được chăm sóc chu đáo tại đây. Mọi dịch vụ diễn ra nhanh chóng, và tất cả mọi người đều rất tốt bụng, thân thiện, khiến tôi cảm thấy thoải mái hơn rất nhiều. Quá trình điều trị cũng diễn ra suôn sẻ. Tôi thật sự biết ơn các bác sĩ.

Thị xã cũng chú trọng phát triển dịch vụ y tế, dịch vụ kỹ thuật cao, dịch vụ theo yêu cầu. Tại Bệnh viện đa khoa thị xã Sa Pa hiện có 9.066 dịch vụ kỹ thuật; trong đó Bệnh viện đã triển khai được nhiều dịch vụ kỹ thuật loại đặc biệt và loại 1 như phẫu thuật nội soi, thận nhân tạo cấp cứu, thân nhân tạo chu kỳ, chụp cắt lớp vi tính…Bệnh viện cũng xây dựng mạng lưới hợp tác, chuyển giao kỹ thuật với các bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương. Tiếp nhận và thực hiện thành thạo một số kỹ thuật cao, kỹ thuật chuyên sâu từ các bệnh viện tuyến Trung ương; hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật từ tuyến tỉnh xuống tuyến thị xã. Anh Trần Văn Cường, Bác sỹ Chuyên khoa I, Phụ trách khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa thị xã Sa Pa chia sẻ: Thời gian vừa, khoa chẩn đoán hình ảnh chúng tôi được lãnh đạo quan tâm đầu tư nhiều trang thiết bị hiện đại. Chúng tôi cũng được đi đào tạo ngắn hạn và dài hạn ở các tuyến trung ương như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Y Hà Nội. Từ đó giúp chúng tôi chẩn đoán bệnh dễ dàng, nhanh chóng, chính xác hơn đưa đến chất lượng điều trị, khám chữa bệnh tốt hơn cho nhân dân.

Ngành Y tế đã tăng cường phát triển dịch vụ theo yêu cầu của Nhân dân, đẩy mạnh xã hội hóa, liên kết công - tư. Triển khai dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu theo đề án đã được phê duyệt; khuyến khích phát triển y tế tư nhân. Phát triển dịch vụ phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, duy trì tiêm chủng vắc xin dịch vụ, quản lý sức khỏe định kỳ cho cán bộ viên chức và người lao động, khám bệnh nghề nghiệp...

Cán bộ Y tế cơ sở tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh.

Song song với đầu tư về cơ sở hạ tầng của thị xã, ngành Y tế cũng đặc biệt quan tâm đến nâng cao chất lượng nhân lực. Coi đây là một trong những khâu đột phá chiến lược trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Trong đó đặc biệt chú trọng đến công tác đào tạo không chỉ trong nước mà còn đào tạo ở nước ngoài, giúp đội ngũ y bác sĩ được tiếp cận những xu hướng mới nhất trong điều trị, thật sự trở thành những người ở tuyến đầu trong công tác phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Trong giai đoạn 2020 – 2025, thị xã đã cử đi đào tạo 1 tiến sỹ Y khoa; 10 bác sỹ chuyên khoa cấp I; 3 Thạc sỹ quản lý Bệnh viện; 2 Thạc sỹ Y tế công cộng, 1 Chuyên khoa I Dược lâm sàng; 4 Chuyên khoa I điều dưỡng; 2 bác sỹ đa khoa; 2 kỹ thuật viên xét nghiệm đại học, 23 đại học Y tế cộng cộng... Nhờ đó, người dân từng bước được thụ hưởng dịch vụ chăm sức sức khoẻ ngày càng tốt hơn, góp phần tiết kiệm chi phí đi lại và chi phí điều trị.

Bác sĩ Phạm Lê Trung, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa thị xã Sa Pa cho biết: Bệnh viện cũng có những chính sách để tuyển dụng, thu hút những bác sỹ trẻ. Từ 5 đến 10 năm trở lại đây, các bác sỹ này đã được đào tạo các lớp ngắn hạn, dài hạn. Đến thời điểm hiện tại chúng tôi đã có 60% các bác sỹ có bằng chuyên khoa cấp 1, cấp 2, trình độ Đại học, nghiên cứu sinh. Tại bệnh viện chúng tôi cũng đã thực hiện được trên 50% các dịch vụ kỹ thuật của bệnh viện hạng 2. Từ đó góp phần rất lớn trong công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Ngành y tế thị xã luôn quan tâm chăm sóc tốt sức khoẻ nhân dân.

Từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền, bên cạnh y tế chuyên sâu, y tế cơ sở cũng được đầu tư nâng cao chất lượng. Hầu hết các Trạm Y tế xã, phường đều được đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp, bổ sung trang thiết bị y tế theo tiêu chuẩn Bộ Y tế. Nhờ đó đã phát huy được vai trò của tuyến y tế khám chữa bệnh ban đầu, tạo được niềm tin cho người dân địa phương khi đến chăm sóc sức khoẻ. Đến nay 12/16 Trạm Y tế trên địa bàn đạt chuẩn Quốc gia theo quy định của Bộ Y tế. (4 phường: Sa Pả, Ô Quý Hồ, Cầu Mây, Phan Si Păng tiếp tục được quan tâm đầu tư xây dựng trong giai đoạn 2025 - 2026). Ngoài ra, nghành Y tế thị xã thường xuyên đẩy mạnh việc triển khai khám lưu động, với đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn sâu, chất lượng cao để kịp thời phát hiện, điều trị bệnh, giảm chi phí cho nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Chị Trương Thị Mận, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Hoàng Liên chia sẻ: Các năm gần đây Trạm Y tế đã được đầu tư xây dựng mới, đủ các phòng chức năng đáp ứng dịch vụ chuyên môn kỹ thuật theo phân tuyến quản lý. Chúng tôi cũng có bác sỹ đa khoa khám tại trạm đã từng bước tạo niềm tin cho nhân dân đến khám chữa bệnh.

Để nâng tầm hệ thống y tế, việc ứng dụng công nghệ thông tin được đẩy mạnh triển khai. Hiện hầu hết người dân trên địa bàn đã có hồ sơ sức khoẻ online. Trẻ em được quản lý, tiêm chủng trực tuyến. Cùng với đó mô hình bệnh viện thông minh tại Bệnh viên Đa khoa thị xã Sa Pa cũng đem lại hiệu quả trong việc số hoá quản lý khám chữa bệnh. Tăng tính chính xác cho việc điều trị, tạo thuận lợi cho cả người bệnh và nhân viên y tế.

Đến nay công tác khám, chữa bệnh, điều trị nội trú, ngoại trú được đảm bảo theo kế hoạch đề ra; tần suất khám chữa bệnh của người dân từ 2,1-2,2 lượt khám/ người/năm. Tổng số lượt khám bệnh các tuyến đạt 850.782 lượt (trong đó Bệnh viện đa khoa và phòng khám đa khoa khu vực đạt 224.700 lượt; còn lại khám tại trạm Y tế). Tập trung đẩy mạnh các hoạt động khám chữa bệnh bằng BHYT tại các tuyến, trên địa bàn thị xã hiện nay duy trì người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 95%.

Hàng năm, công tác tiêm chủng mở rộng được đẩy mạnh. Các giải pháp đảm bảo an toàn tiêm chủng được tăng cường. Tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm phòng đủ 8 loại vắc xin đạt trên 95%. Đẩy mạnh tuyên truyền cho phụ nữ mang thai và nuôi con bú, chế độ dinh dưỡng khẩu phần ăn cho phù hợp cho trẻ để cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng. Chú trọng chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em, đặc biệt là ở khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Quan tâm chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi, người khuyết tật, người bị ảnh hưởng bởi hậu quả của chiến tranh và các đối tượng ưu tiên. Công tác phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là cúm, sởi, bạch hầu, tay chân miệng, sốt xuất huyết được kiểm soát ổn định. Các hoạt động đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống bệnh lao, phòng chống sốt rét và các bệnh không lây nhiễm phổ biến như tim mạch, huyết áp, đái đường, ung thư tiếp tục được duy trì hiệu quả.

Trải qua 70 năm hình thành và phát triển, dưới sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự phối hợp của các Sở, ngành tỉnh. Đặc biệt chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Thị ủy, HĐND, UBND thị xã và hỗ trợ phối hợp của các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, phường, sự đồng thuận của Nhân dân ngành Y tế thị xã Sa Pa luôn có những biện pháp hiệu quả công trong kiểm soát, khống chế, điều trị bệnh nguy hiểm, đảm bảo được tính mạng sức khoẻ của nhân dân.

Năm 2020, khi thế giới đang trong dòng chảy như vũ bão của khoa học công nghiệp. Ngành Y tế toàn cầu bỗng chốc rơi vào cuộc chiến chưa từng thấy “Đại dịch Covid-19”. Một thử thách thật sự với nghành y, một lựa chọn sinh tử. Cùng với ngành Y tế Việt Nam, ngành Y tế thị xã Sa Pa bước vào một trận chiến mới với quyết tâm đồng lòng chống dịch. Tất cả đội ngũ y tế đã làm việc với tinh thần hi sinh và cống hiến hết mình vì sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của nhân dân.

Ngành y tế thị xã chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ của nhân dân trước đại dịch Covid -19.

Ngay từ ca dương tính với SARS-CoV-2 đầu tiên được ghi nhận trên địa bàn thị xã Sa Pa, ngành y tế đã kịp thời tham mưu cho BCĐ chống dịch Covid -19 thị xã, kích hoạt các biện pháp chống dịch ở cấp độ cao nhất. Không để bị động bất ngờ, nhanh chóng dập dịch theo phương châm 3 trước, 4 tại chỗ. Phát huy nội lực của thị xã trong chống dịch. Triển khai truy vết thần tốc, khoanh vùng kịp thời, xét nghiệm nhanh chóng, điều trị hiệu quả. Nhờ xác định trúng và đúng hướng trong chỉ huy tổ chức dập dịch đã góp phần giúp thị xã Sa Pa kiểm soát được tình huống nhanh chóng, hiệu quả hơn. Tất cả các địa phương trên địa bàn thị xã đã nhanh chóng tổ chức truy vết, khoang vùng các ổ dịch, xác định các đối tượng liên quan đến F1 đến F2 và tổ chức cách ly theo quy đinh. Với quan điểm sẵn sàng, chủ động, phát huy nội lực để chống dịch, ngành y tế thị xã đã nhanh chóng thiết lập và vận hành bệnh viện dã chiến thu dung, điều trị bệnh nhân covid 19 ngay tại địa bàn thị xã. Những nhân lực ưu tú nhất, những bác sĩ điều dưỡng giỏi nhất của ngành y tế thị xã đã được huy động điều trị cho bệnh nhân để hạn chế phải chuyển tuyến và hướng tới mục tiêu cao nhất không để bệnh nhân nào phải tử vong do Covid 19.

Bà Vũ Thị Lệ Thuỷ, Bác sĩ Chuyên khoa I, Giám đốc Trung tâm Y tế thị xã cho biết: Trong những năm qua đượ sự quan tâm của các cấp chính quyền, công tác dự phòng đã đạt được kết quả nhất định. Cán bộ y tế không quản thời gian, sức lực, vận dụng hết khả năng, kiến thức, kinh nghiệm để làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh trên địa bàn. Chúng tôi cũng chủ động tham mưu cho cấp uỷ chính quyền có những biện pháp phòng chống tất cả các dịch mới nổi, ngăn chặn, dập tắt các ổ dịch nhỏ để không xảy ra dịch lớn.

Thành tựu đáng tự hào trong suốt chặng đường phát triển cùng cả tỉnh và thị xã là động lực để ngành Y tế Sa Pa tiếp tục nỗ lực hơn trong thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Góp phần đảm bảo an sinh xã hội củng cố niềm tin của nhân dân vào đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước.

Đồng chí Đỗ Văn Tân, Phó Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa cho biết: Trong thời gian vừa qua, ngành y tế Sa Pa đã tham mưu làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh trên địa bàn. Đồng thời ngành y tế cũng đóng góp một phần rất quan trọng trong công tác khám, điều trị cho người dân, đặc biệt trong đại dịch Covid 19. Bên cạnh đó, ngành y tế cũng đóng góp quan trọng trong việc đảm bảo sức khoẻ cho du khách đến với Sa Pa, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Từ đó tạo thành điểm đến an toàn cho du khách trong và ngoài nước.

Năm 2025 với những khó khăn thách thức mới, toàn ngành Y tế thị xã Sa Pa sẽ đoàn kết, nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, nhà nước và nhân dân giao phó. Đây sẽ là kim chỉ nam để ngành Y tế thị xã Sa Pa tiếp tục định vị những giá trị cốt lõi, khắc phục những hạn chế tồn tại, ngày càng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Mục tiêu trọng tâm là phát triển y tế kĩ thuật cao để thị xã trở thành địa phương có hệ thống y tế chất lượng, thu hút sự quan tâm của người dân địa phương, du khách, góp phần cùng các cấp, các ngành xây dựng thị xã ngày càng phát triển.